Op Prinsjesdag werd bekend gemaakt dat er een nieuwe, zeer ruime, vrijstelling voor het schenkingsrecht geïntroduceerd wordt. Iedereen mag aan een willekeurig ander persoon tot € 100.000,- schenken zonder dat belastingheffing plaats vindt. De enige eis is dat het geschonken bedrag “in de eigen woning gestoken” moet worden.

In de tussenliggende periode is meer bekend geworden over de regeling zoals die in ieder geval in 2013 geldt. Als er tijdens de behandeling van het belastingplan 2014 verder geen aanpassingen in de wetgeving plaatsvinden, zal deze regeling ook gelden tot 1 januari 2015.

In dit stuk wil ik enkele punten voor het voetlicht brengen die voor jou van belang kunnen zijn in je advisering. Ik ga daarbij uit van de gegevens zoals die op het moment van schrijven (29 oktober 2013) bekend zijn.

Ik zal niet ingaan op de clausules die civielrechtelijk van belang kunnen zijn, maar enkel aandacht besteden aan de fiscale aspecten.

Basis regels schenkingen
Alvorens de diepte in te gaan, wil ik eerst kort ingaan op de algemene regeling inzake schenkbelasting.

Uitgangspunt van de Successiewet is dat iedere schenking belast is met schenkbelasting. Daartoe worden alle schenkingen die in enig kalenderjaar gedaan zijn door een schenker aan een ontvanger bij elkaar opgeteld.

Lage vrijstelling
Vervolgens wordt dit totaal bedrag verminderd met het standaard van schenkbelasting vrijgestelde bedrag. Daarna wordt over het aldus verkregen eindresultaat schenkbelasting geheven. Zowel de hoogte van het bedoelde vrijgestelde bedrag als het heffingspercentage is afhankelijk van de (familie-)relatie tussen de schenker en ontvanger. Hierbij moet aangetekend worden dat het percentage ook nog bepaald wordt door de hoogte van het belastbare bedrag.

Zo mag een ouder een kind belastingvrij € 5.141,- schenken en over het meerdere wordt 10% dan wel 20% belasting geheven. Is de ontvanger geen (klein)kind van de schenker, dan is de vrijstelling slechts € 2.057,- en moet over het meerdere 30% dan wel 40% worden afgedragen.

Hogere, speciale vrijstelling
De wetgever heeft echter een beperkt aantal speciale vrijstellingen in de wet opgenomen. Deze gelden enkel voor schenkingen tussen ouders en kinderen.

Een ouder mag aan een kind éénmalig een schenking doen van € 24.676,- als het kind tussen de 18 en 40 jaar oud is. Dit wordt ook wel de “eenmalig verhoogde vrijstelling” genoemd.

En daarnaast of zo u wilt daarbovenop is ook een bedrag van € 26.732,- vrijgesteld mits het kind eveneens tussen de 18 en 40 jaar oud is en dit bedrag besteed wordt voor de eigen woning van het kind. In het notariaat is dit bedrag bekend als de “Jubel vrijstelling”.

Het verschil tussen beide hoge vrijstellingen is de bestedingseis. Bij de eenmalige vrijstelling kan het kind het geschonken bedrag aanwenden op iedere, door het kind, gewenste wijze. Dus ook voor de aanschaf van inboedel, auto of boot. Bij de Jubel vrijstelling is er wél een bestedingseis: het geld moet in de eigen woning gestoken worden. Gebeurt dat niet, dan is het geschonken bedrag belastbaar.

Hieruit blijkt al dat er “gestapeld” kan worden. Tot € 51.408,- mag door een ouder aan een kind belastingvrij worden geschonken, waarbij dan twee verschillende vrijstellingen geclaimd kunnen worden.

Daardoor is het ook mogelijk om over te gaan tot een “inhaal-schenking”. Is er al eens geschonken onder de Eenmalige vrijstelling, dan mag met gebruikmaking van de Jubelvrijstelling nog bijgeschonken worden tot, eenvoudig gezegd, het totaal bedrag van € 51.408,- is bereikt.

De nieuwe, Gouden Jubel vrijstelling
Op Prinsjesdag 2013 introduceerde het Kabinet Rutte 2 ineens een nieuwe schenkingsvrijstelling. Ik heb die zelf de Gouden Jubel vrijstelling gedoopt, maar dat is niet helemaal correct omdat het handelt om een hybride vorm en niet alleen een aanpassing betreft van de al bestaande Jubel vrijstelling.

Bekend is gemaakt dat er tijdelijk, namelijk alleen gedurende het belastingjaar 2014, een speciale vrijstelling voor de schenkbelasting zal gelden. Van de Jubelvrijstelling wordt de bestedingseis overgenomen: de schenking is namelijk alleen belastingvrij indien het geld besteed wordt “aan de eigen woning”. Bijzonder is verder de hoogte van het bedrag (namelijk € 100.000,-) maar vooral dat de leeftijdsgrens en het vereiste van een familieband tussen schenker en ontvanger wordt losgelaten.

Zolang de ontvanger het geschonken bedrag maar conform de eis besteedt, zal het beroep op de vrijstelling in de schenkingsaangifte worden gehonoreerd door de belastingdienst. Maar het is dus niet meer nodig dat een vader aan zijn dochter schenkt. Hij mag ook een neefje blij maken of zelfs een willekeurige voorbijganger.

 

De bestedingseis “in de stenen steken”
Voor zowel de nieuwe Gouden Jubel vrijstelling als de reeds bestaande Jubel vrijstelling is het dus van belang dat het geschonken bedrag correct wordt aangewend. De belastingdienst eist dat het geld door de begunstigde partij wordt gebruikt voor:
=       de aankoop van de Eigen Woning;
=       de verbetering/verbouwing van de Eigen Woning;
=       aflossing op de Eigen Woning Schuld;
=       aflossing op de restant Eigen Woning Schuld die is ontstaan na verkoop en levering van de voormalige Eigen woning die “onder water stond”.

Zoals aangegeven bestaat deze bestedingseis niet voor de al veel langer bekende eenmalig verhoogde vrijstelling.

Praktische punten
De nieuwe Gouden Jubel vrijstelling zal, als de parlementaire behandeling van het Belastingplan 2014 geen wijzigingen brengt, gelden vanaf 1 januari 2014 tot en met 31 december 2014. Vooruitlopend daarop is er door de Minister van Financiën een besluit gepubliceerd, zodat tussen 1 oktober 2013 en 1 januari 2014 ook al gebruik gemaakt kan worden van de Gouden Jubel vrijstelling.

Voor schenkingen aan anderen dan een eigen kind is de situatie dus overzichtelijk. Er mag in de periode van 1 oktober 2013 tot en met 31 december 2014 maximaal € 100.000,- belastingvrij geschonken worden, ongeacht de leeftijd van de ontvanger. De enige eis is dat het geld in “de eigen woning moet worden gestoken”, zoals hiervoor aangegeven.

Voor schenkingen aan een eigen kind is de situatie gecompliceerder. Als het kind tussen de 18 en 40 jaar oud is en het geld (grotendeels) “aangewend wordt” voor de Eigen Woning, dan kan gebruik gemaakt worden van de Eenmalige vrijstelling, de Jubel vrijstelling en/of de Gouden Jubel vrijstelling. Dat is ook mogelijk als in een eerder kalenderjaar al gebruik is gemaakt van één van de beide eerstgenoemde vrijstellingen. Om te voorkomen dat een kind in totaal meer dan € 100.000,- belastingvrij van zijn ouders krijgt is een rangregeling opgesteld.

In het vervolg op dit artikel zal ik ingaan op een aantal praktijksituaties die bij jouw advisering van belang kunnen zijn. Omdat dit vervolg pas volgend jaar gepubliceerd zal worden, kun je een deel daarvan nu al vinden op mijn site (www.ntrs.nl).

Printversie

Mr Ernst Loendersloot, Senior kandidaat notaris te Maastricht. Fotografie door Truus van Gog.

Mr Ernst Loendersloot, Senior kandidaat notaris te Maastricht. Fotografie door Truus van Gog.

%d bloggers liken dit: