Voor het vakblad De Hypotheekadviseur van uitgeverij Kluwer heb ik een column geschreven over schenking van ouders aan kinderen voor de aanschaf van de eigen woning. De zogeheten Jubelvrijstelling.
====================================
Sinds 1 januari 2010 is er een nieuwe vrijstelling in de Successiewet opgenomen die in het notariaat de Jubel-vrijstelling wordt genoemd. In uw advisering kunt u hiermee te maken krijgen en daarom wil ik u graag wijzen op een aantal aspecten eraan. Daarbij wil ik graag één belangrijk misverstand aan de orde stellen omdat dit ook onder notarissen voorkomt en voor uw cliënt nadelig kan uitpakken. Voor het gemak zal ik hierna alle bedragen afronden, maar deze worden jaarlijks aangepast. Dus gebruik in uw berekeningen wel de voor dat jaar correcte bedragen.
Zoals u weet kan een kind van een ouder jaarlijks een bedrag geschonken krijgen waarover geen schenkingsrecht wordt geheven. Deze jaarlijkse schenkingsvrijstelling bedraagt € 5.000,-. Hieraan zijn geen voorwaarden verbonden.
Daarnaast is de éénmalig verhoogde vrijstelling gehandhaafd. Deze is € 24.000,- groot. Aan het toekennen hiervan zijn wel voorwaarden verbonden. Er moet een aangifte gedaan worden en daarin moet door de kinderen en de ouders een beroep gedaan worden op deze vrijstelling. Dit beroep wordt toegekend als het kind tussen de 18 en 35 jaar oud is en er niet al eerder een beroep op deze vrijstelling is gedaan.
In 2010 is nieuw ingevoerd de Jubel-vrijstelling. Hierbij kunnen de ouders maximaal € 50.000,- aan een kind schenken. Om voor deze vrijstelling in aanmerking te komen moet het kind nog steeds tussen de 18 en 35 jaar zijn en mag deze vrijstelling niet al eerder zijn gebruikt. Als extra eis geldt (eenvoudig gezegd) nog dat het kind het geld moet gebruiken voor een speciale studie of de aankoop van een eigen woning. Bij de aankoop van een woning moet er van tevoren ook een notariële akte worden getekend door de ouders en het kind.
Over de technische aspecten van de door de notaris op te stellen akte zal ik u niet lastig vallen. Maar ik wil dieper ingaan op het misverstand dat er bestaat over wat ik noem de bestedingseis van het geschonken bedrag. Dit misverstand wordt in de hand gewerkt door wettekst. Om het wat makkelijker te maken, eerst en kleine uitstap naar de gedachte achter de overgangsmaatregelen.
Tot 31 december 2009 was er alleen de éénmalig verhoogde vrijstelling van € 24.000,-. Stel dat ouders dit bedrag toen geschonken hadden aan hun kind, dan kon dit kind het geld vrij besteden. Zoals aangegeven gold hiervoor geen “bestedingseis”.
Hadden de ouders gewacht tot 1 januari 2010 dan zouden zij hun kind € 50.000,- belastingvrij hebben kunnen schenken, waarbij wel aan de eis voldaan moest zijn dat het geld gebruikt werd voor de aankoop of verbetering van de eigen woning.
Maar een oplossing moest gezocht worden voor de ouders die in 2009 hun 18-jarige kind de éénmalig verhoogde schenking van € 24.000,- hadden gedaan terwijl het kind pas daarna een huis zou kopen voordat hij of zij 35 werd. Deze ouders zouden dan niet meer gebruik kunnen maken van de Jubel-vrijstelling nu deze pas in 2010 is ingevoerd.
De wetgever heeft dat opgelost door een inhaalmogelijkheid te creëren. Als het kind nog geen 35 is, kunnen de ouders het verschil tussen de nieuwe Jubel-vrijstelling en de éénmalig verhoogde vrijstelling alsnog schenken, mits het kind dit bedrag besteedt voor de aankoop of verbetering van de eigen woning. Op deze manier kan dus maximaal € 26.000,- aan vrijstelling alsnog worden ingehaald als voldaan wordt aan de bestedings-eis. Let op: deze inhaalmogelijkheid zou dus tot en met 2027 moeten blijven bestaan. Want pas in dat jaar worden alle kinderen die op 31 december 2009 18 jaar waren ouder dan 35. Dan zijn zij te oud om nog zelf een beroep te doen op de Jubel-vrijstelling. Nu u deze knip heeft gezien van € 24.000,- plus € 26.000,- maakt € 50.000,- is het volgende hopelijk makkelijker te onthouden.
Als een kind een eigen woning koopt, jonger is dan 35 en zijn ouders nog geen hogere schenking hebben gedaan dan de gewone jaarlijkse, kunnen de ouders nu een schenking doen gelijk aan de Jubel-vrijstelling van € 50.000,-. Als de notaris in de schenkingsakte opneemt dat het totale bedrag besteed moet worden aan de eigen woning, dan is er sprake van overkill die fiscaal nadelig kan uitpakken. Volgens de notulen van de wetgever (Kamerstukken I 2009/10, 3193, D, p. 57) geldt alleen voor een gedeelte van minimaal € 26.000,- van het totaal dat het gebruikt moet worden voor de aankoop van de woning. Het restant van het geschonken bedrag (tot een maximum van € 24.000,-) is door het kind vrij te besteden. Maar dan moet in de akte door de notaris wel zijn opgenomen dat alleen voor het bedrag van € 26.000,- een bestedings-eis geldt.
Bij een foutieve inhoud van de akte, moet het kind het totale bedrag besteden aan de eigen woning. In dat geval is de Eigen Woning Reserve (EWR) dus € 50.000,- groot. Bij een juiste formulering zakt die tot het bedrag ad € 26.000,- waarvoor de bestedingseis geldt. Bovendien kunnen de kinderen dan € 24.000,- besteden aan bijvoorbeeld inboedel zonder dat de rente-aftrek over de lening van de hypotheekverstrekker in gevaar komt.
Dit stuk is eerder verschenen in het vakblad De hypotheekadviseur.
