Ik gebruik de term echtscheidingstestament om snel aan te geven welke onderwerpen geregeld moeten worden in een testament als je in een scheiding ligt of als je al gescheiden bent.
Ik merk dat veel mensen zich meestal niet realiseren dat hun (toekomstige) ex-man of ex-vrouw nog altijd met een omweg aan de erfenis kan komen als er (jonge) kinderen in het spel zijn.
Simpel gezegd zijn de volgende punten van belang bij een echtscheiding:
- Volgens de wet ben je formeel nog steeds getrouwd als de echtscheidingsbeschikking van de rechtbank nog niet is ingeschreven door de ambtenaar van de Burgerlijke Stand.
Dat betekent dat als je voor die tijd overlijdt jouw toekomstige ex ineens jouw weduwe of weduwnaar is.
En dus ook van jou erft (samen met de kinderen als de langstlevende regeling van toepassing is).
Jij kunt voor die situatie in je testament laten opnemen dat je je (toekomstige) ex-man of ex-vrouw onterft. - Als jouw ex ook de vader of moeder van je minderjarige kinderen is dan heeft hij/zij volgens de wet het ouderlijk vruchtgenot.
Hij/zij kan de rente over jouw erfenis dan helemaal opmaken voor zichzelf. Jij kunt hem of haar het ouderlijk vruchtgenot ontnemen in een testament. - Heb je nog jonge kinderen dan raad ik aan om ook te zorgen dat het beheer van jouw erfenis goed geregeld is.
Door een bewind in te stellen via je testament, voorkom je dat je kinderen jouw erfenis kunnen verkwisten zodra ze meerderjarig worden. - Heb je nog minderjarige kinderen dan zou ik ook een executeur aanwijzen. Die regelt de hele afwikkeling van je nalatenschap. Je voorkomt dat jouw (toekomstige) ex-man of ex-vrouw namens jullie minderjarige kinderen jouw zaken moet doornemen en in jouw kasten moet kijken. De benoeming van een executeur doe je in je testament.
- Heb je nog minderjarige kinderen of zijn zij nog niet getrouwd dan wel hebben ze zelf nog geen kinderen, dan is het mogelijk dat jouw ex-echtgenoot of ex-echtgenote jouw erfenis krijgt.
Dat werkt als volgt:
Jij overlijdt en jouw erfenis gaat naar jouw kind.
Alleen, dat kind overlijdt vrij snel ná jou (bijvoorbeeld omdat jullie samen betrokken waren bij een auto-ongeluk).
Jouw geld gaat dan naar de erfgenamen van jouw kind. Geredeneerd vanuit het gezichtspunt van jouw kind is zijn of haar vader dan wel moeder (jouw ex dus) mogelijk erfgenaam.Als je dat niet wilt moet je via de twee-traps-regeling zorgen dat jouw erfenis niet via die omweg bij je ex terecht komt, maar bij anderen. Dat moet in een testament worden vastgelegd. - Als laatste kun je ook opnemen wat er moet gebeuren als jij komt te overlijden zonder kinderen of kleinkinderen (omdat je ze nooit gehad hebt of omdat de kans bestaat dat ze vóór jou overlijden). Dan kun je in een testament de zogeheten rampenclausule opnemen.
Ernst Loendersloot – senior kandidaat notaris te Maastricht
